Η εξημέρωση του ανθρώπου μια νύχτα με πανσέληνο
Μέρος 2ο : Ο φλύαρος πίθηκος
«…και στον φλύαρο πίθηκο ανατέθηκε, εν αγνοία του, να υλοποιήσει το σχέδιο για την καταστροφή της ζωής στον πλανήτη, έργο που θα συντελεστεί μέσα στα επόμενα 12.000 χρόνια. Και μετά από αυτή τη σύντομη κυριαρχία του φλύαρου πιθήκου στη γη, θα ακολουθήσει μια λαμπρή περίοδος αναδημιουργίας και ευημερίας, ακόμη και εμφάνισης νέων εξελιγμένων μορφών ζωής, στην οποία θα μπορούσε να συμμετάσχει και ο ίδιος ο φλύαρος πίθηκος, αφού ενδέχεται, αν μυηθεί στη λατρεία της θεάς, να μεταλλαχτεί σε αληθινό άνθρωπο. Και η γη θα γίνει η ευλογημένη επικράτεια της θεάς Βαστέτ όπου θα βασιλεύουν η συμπαντική αρμονία, η ισορροπία μεταξύ όλων των μορφών ζωής, η συμπόνια. Η απόφαση για την εφαρμογή του σχεδίου καταστροφής και αναδημιουργίας της ζωής στον πλανήτη πάρθηκε σιωπηλά και ομόφωνα από τις γάτες και τη θεά Βαστέτ μια νύχτα με πανσέληνο. Αυτή η απόφαση θα ανανεώνεται περιοδικά στο φως της πανσελήνου. Και κάθε φορά που ο φλύαρος πίθηκος θα πιστεύει ότι ανεβαίνει ένα σκαλί τεχνολογικής και πολιτιστικής προόδου, στην πραγματικότητα θα επιταχύνει την καταστροφή και την ερημοποίηση της γης, αλλά και τον δικό του αφανισμό και την πιθανή μετάλλαξή του. Η Σεβάσμια Μητέρα μας, η Σελήνη, με όλο της το παλλόμενο φως, επικύρωσε την απόφαση αυτή και εμείς οι ιερείς της Βαστέτ τη διαφυλάσσουμε απρόσβλητη από τις παραπλανητικές ερμηνείες του φλύαρου πιθήκου και τη μεταβιβάζουμε μόνο στους μυημένους ανθρώπους του μέλλοντος».
Αυτό το απόσπασμα από την εξοργιστική καταληκτική παράγραφο της περίληψης του Βιβλίου των Γατών που βρέθηκε στη Βούβαστι της Κάτω Αιγύπτου κλείνει το κεφάλαιο που φέρει τον τίτλο «Ο φλύαρος πίθηκος και η αποστολή του στη γη». Συμμερίζομαι την αγανάκτηση του αναγνώστη για τον προσβλητικό χαρακτηρισμό του ανθρώπου ως «φλύαρου πιθήκου». Είναι προφανής σ’ αυτόν τον χαρακτηρισμό η απαξίωση που δείχνει το ιερατείο της γατόμορφης θεάς Βαστέτ για τη γλώσσα και την ομιλία του ανθρώπου. Η κατεξοχήν ειδοποιός διαφορά του ανθρώπου από τα ζώα, η γλώσσα και ο λόγος, η ουσία του ανθρωπισμού και το θεμέλιο του πολιτισμού μας δηλαδή, χαρακτηρίζονται ως «φλυαρία» από το αντιδραστικό αιγυπτιακό ιερατείο.
Βάζοντας όμως στην άκρη την όποια δικαιολογημένη και ανθρώπινη αγανάκτησή μας για τον παραπάνω χαρακτηρισμό, ας προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε το μήνυμα που κομίζουν οι συγγραφείς του Βιβλίου των Γατών αρκετές χιλιάδες χρόνια πριν και να διερευνήσουμε τη σχέση που μπορεί να έχουν με αυτό το μήνυμα οι γάτες, η πανσέληνος και το ανυποψίαστο πρόσωπο του σωτηριολογικού αυτού δράματος του πλανήτη, ο άνθρωπος, «ο φλύαρος πίθηκος».
Ας δούμε πρώτα τα ιστορικά και αρχαιολογικά δεδομένα. Πριν 10.000 – 11.000 χρόνια περίπου ο άνθρωπος ως είδος πήρε μια απόφαση που άλλαξε τη ζωή του. Άρχισε τότε να καλλιεργεί συστηματικά φυτά και να εξημερώνει ζώα. Από κυνηγός – τροφοσυλλέκτης και περιπατητής σε αναζήτηση τροφής, έγινε καλλιεργητής, μόνιμα εγκατεστημένος σε έναν τόπο. Παλιότερα μετακινούνταν οι άνθρωποι σε μικρές ομάδες σε αναζήτηση τροφής, αλλά εργάζονταν λιγότερο για να την εξασφαλίσουν. Μπορεί οι τροφοσυλλέκτες να κατανάλωναν μικρότερες ποσότητες τροφής, αλλά σίγουρα έτρωγαν πιο υγιεινά και δεν υπέφεραν από μολυσματικές ασθένειες (λόγω συνωστισμού), από τροφικές αλλεργίες (δυσανεξία στη γλουτένη και τη λακτόζη), από σάπια δόντια (λόγω κατανάλωσης βρασμένων δημητριακών και αμύλου) και από περιοδικά εμφανιζόμενους λιμούς που βασάνιζαν τους μόνιμα εγκατεστημένους γεωργικούς πληθυσμούς. Αυτά λένε οι αρχαιολόγοι που μελετούν τα ανθρωπολογικά ευρήματα.
Οι γυναίκες πάλι των τροφοσυλλεκτών γεννούσαν κάθε τέσσερα με πέντε χρόνια το επόμενο παιδί, και η ζωή τους ήταν έτσι περισσότερο υποφερτή σε σχέση με τις γυναίκες των γεωργικών πληθυσμών. Και αυτό γιατί στους μη γεωργικούς πληθυσμούς η γαλουχία συχνά διαρκεί μέχρι τα τρία με τέσσερα πρώτα χρόνια του παιδιού, μετά τα οποία προκύπτει νέα εγκυμοσύνη για τη μητέρα. Έτσι, το παιδί τους, που θα ήταν κατά τον απογαλακτισμό πια πέντε χρονών όταν θα γεννιόταν το επόμενο, μπορούσε να περπατάει και να τρώει μόνο του, ακολουθώντας την ομάδα, ενώ η μητέρα του δεν θα ήταν αναγκασμένη να μεταφέρει και να φροντίζει δύο μωρά συγχρόνως, γεγονός που θα 
συνέβαινε αν γεννούσε κάθε δύο χρόνια. Ο ανθρώπινος πληθυσμός των κυνηγών – τροφοσυλλεκτών ήταν σχετικά ολιγάριθμος και οι γεννήσεις ελεγχόμενες λόγω των περιορισμών στην εξασφάλιση της τροφής και των συνθηκών ζωής τους. Αλλά σε γενικές γραμμές, οι τροφοσυλλέκτες – κυνηγοί ήταν περισσότερο υγιείς σε σύγκριση, για παράδειγμα, με τους πολυάνθρωπους πληθυσμούς που συνωστίζονταν στα χωριά και τις πόλεις των αγροτικών κοινωνιών της Εύφορης Ημισελήνου (Αίγυπτος-Μεσοποταμία). Και αυτά τα επιβεβαιώνουν οι αρχαιολόγοι σήμερα.
Όταν λοιπόν ο άνθρωπος πήρε πειραματιζόμενος την απόφαση να καλλιεργήσει μια χούφτα σπόρους που είχε στη φούχτα του, άλλαξε ριζικά η ζωή του. Η γεωργική επανάσταση τεκμηριώνεται ιστοριογραφικά και διατυπώνεται γλωσσικά ως μια «έλλογη ανθρώπινη απόφαση» που είχε ως αποτέλεσμα να αλλάξουν όχι μόνο το ανθρώπινο είδος γενετικά (γενετική ποικιλομορφία λόγω γενετικών μεταλλάξεων) αλλά και οι ανθρώπινες κοινωνίες και ό,τι ονομάζουμε συλλήβδην «πολιτισμό», με συνέπειες για τη ζωή σε ολόκληρο τον πλανήτη. Και ναι μεν, στις αγροτικές κοινωνίες η θνησιμότητα ήταν υψηλή, αλλά η μεγάλη ποσότητα έστω και όχι ποιοτικά καλής για την υγεία τροφής (βρασμένα δημητριακά και άμυλο κυρίως) είχε ως αποτέλεσμα την έκρηξη των γεννήσεων. Οι γεννήσεις, δηλαδή, ήταν πολύ περισσότερες από τους θανάτους και έτσι επιτεύχθηκε το βιβλικό «αὐξάνεσθε καὶ πληθύνεσθε καὶ πληρώσατε τὴν γῆν, καὶ κατακυριεύσατε αὐτῆς…». Μαζί με αυτήν τη μεγάλη αύξηση του ανθρώπινου πληθυσμού στη γη λόγω της γεωργικής επανάστασης, θα λέγαμε απλουστεύοντας και «κατ’ οικονομίαν», εμφανίστηκαν και οι ταξικές κοινωνίες, οι αυτοκρατορίες, οι πόλεμοι για κατάκτηση εδαφών, οι λοιμοί, οι λιμοί, οι εκχερσώσεις, η καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος, και τόσα άλλα καλά αργότερα (περισσότερα βιβλία) και κακά (λιγότερα δέντρα).
Ας επιστρέψουμε όμως τώρα στο Βιβλίο των Γατών για να ερμηνεύσουμε το σκοτεινό νόημά του, αξιοποιώντας και τα παραπάνω αρχαιολογικά και ιστορικά δεδομένα. Ας αφηγηθούμε λοιπόν την ιστορία του σωτηριολογικού μηνύματος της Βαστέτ με τον δικό μας τρόπο.
Μια νύχτα του καλοκαιριού με πανσέληνο, 10.000 χρόνια πριν, άνθρωποι κάποιας από τις νεοσύστατες τότε αγροτικές κοινότητες καλλιεργητών είναι συγκεντρωμένοι και συζητούν στο φως του ολόγιομου φεγγαριού. Μαζί τους βρίσκονται και οι γάτες. Αυτές είναι προσηλωμένες στο φεγγάρι. Και φυσικά, σαν γάτες που είναι, δεν μιλούν, αλλά ούτε και νιαουρίζουν. Απλά ρεμβάζουν, μένοντας ακίνητες με τα μάτια τους καρφωμένα στο φεγγάρι, λες και επικοινωνούν σιωπηλά μαζί του αλλά και μεταξύ τους. Είναι αλήθεια πως από τότε που οι άνθρωποι άρχισαν να καλλιεργούν τη γη και να φτιάχνουν τις πρώτες αποθήκες για τα σιτηρά τους, οι γάτες τους πλησίασαν. Και επειδή τις 
έβλεπαν να κυνηγούν και να πιάνουν τρωκτικά που προσελκύονταν από τα σιτηρά, οι άνθρωποι θεώρησαν ότι θα έπρεπε τις γάτες να τις εξημερώσουν γιατί θα τους ήταν χρήσιμες. «Τις ταΐζουμε, τις βάζουμε στις αποθήκες και στα σπίτια μας. Δηλαδή τις εξημερώνουμε. Και έτσι θα λύσουμε το πρόβλημα των τρωκτικών που κάνουν ζημιές στη σοδειά μας». Φυσικά και το πρόβλημα των τρωκτικών δεν λύθηκε από τις γάτες. Αλλά οι άνθρωποι αυτό επιθυμούσαν, αυτό ονειρεύτηκαν και αυτό στο τέλος σκέφτηκαν. Αυτό όμως το σκέφτηκαν οι άνθρωποι.
Αλλά και οι γάτες σκέφτηκαν:
«Εμείς θα τους εξημερώσουμε. Αυτοί θα νομίζουν ότι εμείς βρισκόμαστε εδώ για να κυνηγάμε τα ποντίκια τους και ότι μας κρατούν λόγω χρησιμότητας. Οι φλύαροι πίθηκοι σκέφτονται ωφελιμιστικά, αλλά η απόφασή τους κατά βάθος είναι συναισθηματική και μη έλλογη, όπως άλλωστε όλες οι αποφάσεις τους. Η λογική τους είναι πρόσχημα. Αυτό που χαρακτηρίζει τους φλύαρους πιθήκους και τους διαφοροποιεί από τα άλλα ζωικά είδη είναι η ικανότητά τους να χρησιμοποιούν τη γλώσσα για να φτιάχνουν ιστορίες. Η μεγαλύτερη ηδονή για αυτούς είναι η αφήγηση ιστοριών. Και ενώ βέβαια και τα άλλα ζώα επικοινωνούν νιαουρίζοντας, μουγκρίζοντας, γαβγίζοντας, βελάζοντας, κελαηδώντας, χρησιμοποιώντας δηλαδή τη δική τους γλώσσα, ο φλύαρος πίθηκος φτιάχνει μεγάλες και μικρές αφηγήσεις παίζοντας με τους φθόγγους και τις λέξεις. Παίρνει μάλιστα τόσο σοβαρά υπόψη τη γλώσσα του, που πιστεύει ότι οι ιστορίες που φτιάχνει με αυτή είναι αληθινές και ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Και όταν μια ιστορία που έφτιαξε ένας από τους πιθήκους μαγεμένος από την πανσέληνο αρέσει και σε άλλους φλύαρους πιθήκους, δεν θεωρείται από αυτούς απλά μια ωραία αφήγηση, αλλά την πιστεύουν ως τη μία και μοναδική αλήθεια. Αυτή την ιστορία σαν αλήθεια πλέον πρέπει να τη δεχτούν, με το καλό ή με τη βία ακόμη, όλοι οι άλλοι φλύαροι πίθηκοι. Τώρα, λοιπόν, ο φλύαρος πίθηκος καλλιεργητής έφτιαξε στο φως του ολόγιομου φεγγαριού, που ευνοεί τον ρεμβασμό και τις αφηγήσεις, το καινούργιο του παραμύθι. «Χρειαζόμαστε τις γάτες γιατί πιάνουν ποντίκια και έτσι θα προστατεύουν τις σοδειές μας. Ας τις εξημερώσουμε», λέει.
Οι ιστορίες όμως των φλύαρων πιθήκων κρύβουν την αλήθεια, γιατί με την αλήθεια δεν μπορεί να ζήσει αυτό το είδος πιθήκου, αλλά μόνο με τη ψευδαίσθηση που τους δημιουργούν οι αφηγήσεις τους. Τόσο ανυπόφορη φαίνεται να τους είναι η ζωή που δεν μπορούν να τη ζήσουν αλλιώς. Και ποια είναι η αλήθεια; Η αλήθεια είναι ότι ο φλύαρος πίθηκος είναι ένα άρρωστο ζώο. Δεν μπορεί να καθίσει ήσυχος χωρίς να κάνει πάντα κάτι, χωρίς να είναι μόνιμα απασχολημένος με κάτι. Δεν μπορεί να απαλλαχτεί από τον εσωτερικό θόρυβο των σκέψεών του ούτε και όταν ρεμβάζει στο φως της πανσελήνου. Γι’ αυτό πάντα αποζητάει τη γαλήνη. Γιατί δεν την έχει. Εμείς οι γάτες που την έχουμε, δεν τη ζητάμε. Απλά τη χαιρόμαστε.
Δεν μπορεί ο φλύαρος πίθηκος να κοιτάζει όπως εμείς το φεγγάρι για ώρες χωρίς να σκέφτεται τίποτε. Δεν μπορεί να κοιμηθεί 20 συνεχόμενες ώρες, ακόμη κι αν έχει γεμάτο το στομάχι του, ακόμη και αν δεν του λείπει τίποτε. Ο φλύαρος πίθηκος μας ζηλεύει εμάς τις γάτες γιατί χωρίς να φτιάχνουμε ιστορίες και χωρίς να αναζητούμε ένα νόημα για να ζήσουμε μέσα από αυτές, μπορούμε να χαιρόμαστε τη γατίσια μας ζωή. Μας ζηλεύει ο μόνιμα ανήσυχος φλύαρος πίθηκος γιατί μας βλέπει τώρα να ρεμβάζουμε προσηλωμένοι στην πανσέληνο. Νιώθει ότι εμείς έχουμε πρόσβαση σε μια άλλη πραγματικότητα που αυτός δεν έχει. Ζηλεύει τη γαλήνη, την πληρότητα και την ευτυχία μας. Και γι’ αυτό θα μας προσδώσει με τις αφηγήσεις του ιδιότητες που δεν έχουμε και τις οποίες θα ήθελε να έχει αυτός.
Εξολοθρεύουν τα ποντίκια, θα πουν κάποιοι πίθηκοι για μας τις γάτες, γι’ αυτό μάς είναι απαραίτητες. Έχουν εφτά ψυχές, θα πουν άλλοι. Είναι ζώα με πνευματικότητα και επικοινωνούν με το θείο, θα πουν οι καλλιτέχνες και οι ιερείς τους. Άλλοι πάλι φλύαροι πίθηκοι θα φτιάχνουν ιστορίες μίσους για τις μαύρες από μας, γιατί τάχα τους φέρνουμε γρουσουζιά και γιατί είμαστε όργανα μαγισσών. Με τις ιστορίες τους οι φλύαροι πίθηκοι θα μας λατρέψουν και θα μας μισήσουν. Αυτό ξέρουν και αυτό κάνουν, θα έλεγε κάποιο λογικό ζώο. Φλυαρώντας αυτοί οι πίθηκοι που αρέσκονται να αυτοαποκαλούνται «άνθρωποι», λένε ιστορίες για τα πάντα. Εμείς όμως οι γάτες ξέρουμε, όπως ξέρει και η γατόμορφη θεά μας η Βαστέτ, αλλά και η Σεβάσμια Μητέρα μας η Σελήνη τώρα που είναι γεμάτη με όλο της το προφητικό φως, ότι η εξημέρωση και η δημιουργία του πολιτισμού του φλύαρου πιθήκου συντελέστηκε μια νύχτα με Πανσέληνο όταν ένας φλύαρος πίθηκος αφηγήθηκε την ιστορία που του εμπνεύσαμε εμείς οι γάτες, η θεά μας και το φεγγάρι. Και κάπως έτσι θα αρχίσει να γυρίζει ο τροχός της καταστροφής και σωτηρίας της γης».
Αυτά τα εξωφρενικά καταγράφονται στο Βιβλίο των Γατών, τα οποία ο αναγνώστης, αφού τα διαβάσει και παραμερίσει τη δικαιολογημένη οργή του, μπορεί να μην τα πάρει καθόλου στα σοβαρά, αλλά να γελάσει με την αφέλεια των ευφάνταστων συγγραφέων του.
Ξάνθη 24/07/2024
Δημοσίευση στον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο. Τετάρτη 31 Ιουλίου 2024: